Ngày 10-3 là ngày giỗ tổ Hùng Vương hay còn gọi là "Lễ hội Đền Hùng", một ngày lễ của Việt Nam, là ngày để tất cả mọi người trên khắp đất nước Việt Nam tưởng nhớ đến công ơn của các Vua Hùng dựng nước.

Hoạt động tổ chức lễ hội Đền Hùng nhằm giáo dục truyền thống yêu nước, biết ơn sâu sắc các Vua Hùng cùng các bậc tiền nhân đã có công dựng nước và giữ nước, giáo dục đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Ghi nhớ và tôn vinh công lao dựng nước của Tổ tiên và cội nguồn dân tộc là một ý thức đạo đức, là bổn phận của mỗi người. Niềm tin vào tổ tiên và sức mạnh của dân tộc là điểm tựa tinh thần rất thiêng liêng. Trong tâm thức nhân dân ta từ bao đời nay, Vua Hùng là vị Vua thủy tổ dựng nước, là Tổ Tiên của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam. Trong đời sống tâm linh người Việt, Vua Hùng có một vị trí quan trọng đặc biệt linh thiêng.

Theo dòng lịch sử ngày Giỗ Tổ Hùng Vương dù được tổchức dưới hình thức sơ khai nhất cũng đã cách ngày nay hơn 2.000 năm . Bắt đầu từ An Dương Vương-Thục Phán dựng cột đá trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh để thề: “Nguyện có đất trời lồng lộng chứng giám, nước Nam đựợc trường tồn lưu ở miếu Tổ Hùng Vương, xin đời đời trông nom lăng miếu họ Hùng và gìn giữ giang sơn mà Hùng Vương trao lại; nếu nhạt hẹn, sai thề sẽ bị gió giăng,búa dập”.

Thời Hồng Đức Hậu Lê, năm thứ nhất (1470); Bằng việc hàn lâm viện Trực học sĩ Nguyên Cố soạn “Ngọc phả cổ truyền về mười tám đời Thánh Vương Triều Hùng” thì vịthế Đền Hùng thờ các Vua Hùng được xác lập vững vàng trên nền tảng pháp lý của Nhà nước quân chủ phong kiến Việt Nam.

Đầu thế kỉ XX, dưới triều Nguyễn, năm 1917 ngày Giỗ Tổ Hùng Vương 10-3 âm lịch hàng năm được chính thức hóa bằng luật pháp. Thay vì ý thức hệ tâm linh và truyền thống văn hóa dân tộc.

Cứ đến ngày giỗ tổ Hùng Vương 10/03 âm lịch hàng năm người dân ở khắp mọi miền đất nước dâng lên vua Hùng những sản vật tiêu biểu của văn hóa truyền thống, đó là bánh chưng, bánh dày, xôi nhiều màu...

Tháng 12/2012, tín ngưỡng thờ cúng vua Hùng của dân tộc Việt Nam đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Sự công nhận của thế giới trước tín ngưỡng thờ cúng vua Hùng chính là sự đánh giá tầm quan trọng bậc nhất việc một dân tộc luôn biết gìn giữ văn hóa nguồn cội trong “vòng xoáy” hội nhập.

 Lễ giỗ Tổ đang đến rất gần- đó không chỉ là ngày hội quần tụ của cả dân tộc, còn là ngày để chúng ta- mỗi người dân Việt khẳng định sức mạnh giống nòi, và sức trường tồn mãnh liệt của văn hóa dân tộc.