Hai năm trở lại đây, trước việc thị trường bất động sản trầm nắng, nhiều diện tích được chuyển đổi mục đích sang xây dựng khu dân cư nhưng tổ chức đấu giá không có người mua. Nguồn thu không có, dẫn đến việc nợ xây dựng cơ bản trong xây dựng Nông thôn mới còn nhiều. Theo thống kê đến hết 31/8/2023 tổng số nợ đọng XDCB trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện là: 396,710 tỷ đồng, trong đó chủ yếu là nợ XDCB cấp xã trên địa bàn huyện chủ yếu là nợ đầu tư trực tiếp cho các công trình hoàn thiện các tiêu chí nông thôn mới, không bố trí vốn đầu tư trực tiếp cho xây dựng nông thôn mới. Trong đó, số nợ đọng XDCB thuộc Chương trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 là 98,573 tỷ đồng, số nợ đọng XDCB thuộc Chương trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 (tính từ 01/01/2021 đến hết tháng 8/2023): 298,137 tỷ đồng. Bình Giang không có nợ XDCB cấp huyện trong xây dựng nông thôn mới.

 

 

 

Nguyên nhân xảy ra nợ đọng, xuất phát điểm trong xây dựng NTM các xã thấp, nhu cầu đầu tư xây dựng các công trình để hoàn thiện các tiêu chí về cơ sở hạ tầng rất lớn, trong khi đó nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách Trung ương, tỉnh còn hạn chế, vốn từ cộng đồng dân cư khó khăn. Một số địa phương chưa quan tâm bố trí vốn để thanh toán nợ xây dựng cơ bản, chưa xử lý dứt điểm nợ của ngân sách cấp mình; một số dự án ứng vốn để thi công dẫn đến khối lượng thực hiện vượt nhiều so với số vốn trong kế hoạch. Vốn để đầu tư các công trình chủ yếu là từ đấu giá quyền sử dụng đất hằng năm nhưng nguồn thu này cũng rất hạn chế do việc đấu giá quyền sử dụng đất ở một số địa phương rất khó khăn, tỷ lệ (%) phân chia tiền sử dụng đất của ngân sách cấp xã rất thấp (năm 2022 là 20%; từ năm 2023 đến năm 2025 là 15%). Bên cạnh đó một số xã trong nhiều năm qua không tổ chức, thực hiện đấu giá được khu đất nào, một số xã giá trị đất không cao nên không thể đủ bù phần kinh phí đang thiếu hụt dẫn đến tình trạng nợ xây dựng cơ bản chậm được xử lý. Để giải quyết vấn đề nợ XDCB, trong thời gian tới huyện Bình Giang sẽ Chỉ đạo các xã, thị trấn chủ động phát huy tốt nội lực của địa phương; đẩy nhanh tiến độ lập và trình phê duyệt Quy hoạch chi tiết xây dựng các điểm dân cư mới, sau đó hoàn thiện hệ thống hạ tầng kỹ thuật và tiến hành sớm việc bán đấu giá quyền sử dụng đất. Sử dụng có hiệu quả, đúng quy định các nguồn hỗ trợ của tỉnh và huyện để hoàn thành các tiêu chí NTM. Đồng thời, tích cực và đa dạng hóa cách thức huy động các nguồn lực ngoài ngân sách Nhà nước phù hợp với từng địa phương (nguồn tài trợ, đóng góp của Nhân dân...) để có nguồn vốn đầu tư các công trình phục vụ xây dựng NTM nâng cao và thanh toán, trả nợ xây dựng cơ bản. Phấn đấu các xã về đích NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu không có nợ đọng XDCB. Chỉ đạo các xã thực hiện nghiêm túc công tác đầu tư xây dựng cơ bản; xác định rõ tổng vốn và cơ cấu của nguồn vốn để đảm bảo tính chịu đựng của 3 ngân sách các cấp và tính khả thi của công trình, dự án trước khi tiến hành xây dựng; không ứng vốn vượt quá tỷ lệ cho phép đối với từng dự án; tuyệt đối không triển khai xây dựng các công trình khi chưa có vốn, chưa xác định rõ nguồn vốn chi trả. Huyện Bình Giang có chủ trương là chủ đầu tư các công trình thật sự cần thiết triển khai xây dựng trên địa bàn xã, nguồn vốn thực hiện từ ngân sách Trung ương, tỉnh, huyện và nguồn vốn khác, để ngân sách cấp xã tập trung trả nợ xây dựng cơ bản.

 Để giải quyết vấn đề nợ xây dựng cơ bản trong xây dựng nông thôn mới Bình Giang cũng đề xuất, kiến nghị; Đề nghị UBND tỉnh sớm điều chỉnh Kế hoạch xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021- 2025; đồng thời chỉ đạo, tháo gỡ khó khăn ở các địa phương trong xây dựng nông thôn mới nhất là về xử lý nợ XDCB và triển khai xây dựng các công trình hoàn thành tiêu chí nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu. Đề nghị HĐND tỉnh xem xét, điều chỉnh tỷ lệ (%) phân chia tiền sử dụng đất giữa các cấp ngân sách giai đoạn 2022 - 2025. Thực tế hiện nay tỷ lệ (%) phân chia tiền sử dụng đất của ngân sách cấp xã rất thấp (năm 2022 là 20%; từ năm 2023 đến năm 2025 là 15%), trong khi nhu cầu về vốn để đầu tư xây dựng xã NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, xây dựng hoàn thiện các tiêu chí Đô thị và xây dựng Trụ sở Công an xã là rất lớn./